Toán tư duy là gì? 4 phương pháp học Toán tư duy phổ biến nhất?

Toán tư duy là một phương pháp học toán hiện đại và đem lại rất nhiều lợi ích cho sự phát triển trí tuệ của trẻ. Mời Quý phụ huynh hãy cùng Sylvan Learning tìm hiểu kỹ hơn về những phương pháp dạy Toán tư duy phổ biến nhé.

Toán tư duy là gì?

Toán tư duy là phương pháp giải toán bằng cách áp dụng tư duy logic, sáng tạo, giúp trẻ xử lý các bài toán dễ dàng hơn. Thông qua phương pháp này, trẻ sẽ được rèn luyện và hiểu được cách giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, thay vì luôn dựa vào công thức, khuôn mẫu như cách học truyền thống.

Khác với Toán phổ thông phải học thuộc lòng, ghi nhớ từng phép tính, từng công thức; khi học Toán tư duy trẻ sẽ ghi nhớ và giải quyết bài toán bằng cách sử dụng tư duy logic. Nhờ đó, não bộ của trẻ được thúc đẩy phát triển, dần dần sẽ tích lũy được nhiều kỹ năng cần thiết cho cuộc sống.

Độ tuổi thích hợp học Toán tư duy

Theo nghiên cứu của các chuyên gia giáo dục, thời điểm phù hợp nhất để trẻ tiếp cận với Toán tư duy là khi trẻ được 4 tuổi trở lên. Đây được gọi là giai đoạn học Toán tư duy tiền tiểu học.
Bên cạnh đó, phụ huynh cũng có thể cho trẻ học song song cả Toán tư duy và Toán truyền thống khi trẻ bước vào năm học cấp 1. Trong giai đoạn từ 5 – 11 tuổi, trẻ bắt đầu có nhận thức, tò mò nhiều hơn, ham học hỏi hơn và não của trẻ cũng sẵn sàng cho việc tiếp nhận nhiều kiến thức mới.

Áp dụng phương pháp Toán tư duy phù hợp với lửa tuổi sẽ giúp trẻ có được nền tảng học toán tốt hơn. Bên cạnh đó, trẻ cũng sẽ nuôi dưỡng được tình yêu với môn toán, rèn luyện trí nhớ và tiếp thu kiến thức tốt hơn.

Phương pháp dạy Toán tư duy phổ biến

Ở Việt Nam hiện có 4 phương pháp dạy Toán tư duy phổ biến mà phụ huynh có thể tham khảo cho các con:

Toán tư duy với bàn phím Soroban

Toán tư duy Soroban là một phương pháp tính nhẩm dựa trên một bàn tính cổ tên là Soroban. Bàn tính này có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng rất thịnh hành tại Nhật Bản từ những năm 1600.
Bàn tính soroban là một khung gỗ chữ nhật, có một thanh ngang gọi là xà giữa bàn tính thành 2 phần trên – dưới, các cột dọc trên bàn phím có chứa hạt gỗ, có thể di chuyển lên xuống.

Phương pháp Toán tư duy Soroban giúp rèn luyện trí thông minh, khả năng tính nhẩm ảo và kích thích phát triển đồng đều cả 2 bán cầu não của trẻ. Đây được coi là phương pháp tính nhẩm có thể cạnh tranh với các công cụ tính toán hiện đại.

Toán tư duy Hoa Kỳ (The Common Core Standards)

Toán tư duy Hoa Kỳ là chương trình theo chuẩn Mỹ – Common Core Math Standards. Chương trình gồm 5 cấp độ tương ứng với kiến thức từ lớp 1 đến lớp 5. Tùy theo mỗi cấp độ và năng lực nhận thức của từng lứa tuổi mà chương trình sẽ được nâng cao hoặc chỉnh sửa cho phù hợp.

• Tư duy số và các phép toán: Bước đầu cho trẻ làm quen với các con số, bản chất của các phép tính, từ đó rèn luyện tư duy logic và khả năng tính nhẩm cho trẻ
• Phân số: Làm rõ khái niệm “phân số là gì?” thông qua hình ảnh trực quan. Khi đã hiểu được bản chất phân số, các phép tính cũng sẽ trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn đối với trẻ
• Đo lường – Thời gian: Trẻ được giới thiệu và tìm hiểu các đơn vị đo lường – thời gian, độ dài, diện tích, thể tích, khối lượng, dung tích và tiền tệ… để ứng dụng trong việt giải toán
• Hình học: Giới thiệu khái niệm, thuộc tính, mối liên quan giữa các hình để trẻ có thể hiểu và vận dụng trong tính toán chu vi, diện tích
• Tư duy tổng hợp, giải toán có lời văn: Rèn luyện cho trẻ kỹ năng tư duy toán học tổng hợp từ việc tiếp cận và giải quyết các dạng toán như tư duy logic, toán đố, toán quy luật, toán xác suất, đọc biểu đồ… kết hợp phát triển các kỹ năng đọc và phân tích đề bài, dùng tư duy logic để giải toán.

Việc theo học phương pháp toán tư duy Hoa Kỳ sẽ giúp trẻ:

• Xây dựng kỹ năng nhận biết và giải quyết vấn đề nhanh chóng
• Rèn luyện khả năng tư duy trừu tượng và định lượng
• Luyện tập tranh luận và phản biện khoa học
• Áp dụng kiến thức vào đời sống thực tế một cách linh hoạt

Toán tư duy theo tiến trình CPA

Phương pháp Toán tư duy CPA được phát triển dựa trên nghiên cứu về các giai đoạn nhận thức của trẻ của nhà tâm lý học người Mỹ Jerome Bruner vào năm 1966, và ngày nay đã trở thành phương pháp giảng dạy Toán Tư Duy được ưa chuộng tại các quốc gia tiên tiến trên thế giới. Đặc biệt, phương pháp CPA được ứng dụng giảng dạy rộng rãi tại Singapore và trở thành bí quyết thành công mang lại nhiều giải thưởng Toán học danh giá cho “đảo quốc sư tử”.

CPA là viết tắt của 3 từ Concrete (Thực tiễn), Pictorial (Hình ảnh) và Abstract (Trừu tượng). Đây cũng là 3 bước chính giúp học sinh hiểu được các khái niệm Toán học một cách dễ dàng, liên kết số, mô hình hóa thanh và tính nhẩm hiệu quả. Trẻ sẽ không phải học một cách máy móc bằng việc áo dụng công thức có sẵn, mà sẽ được tư duy, sáng tạo, dựa vào nền tảng đã có để giải quyết bài toán nhanh chóng, chính xác.

Toán tư duy qua phương pháp Project-Based Learning (PBL)

Học qua dự án (Project-Based Learning) là một phương pháp giáo dục tập trung vào việc học qua các dự án thực tế. Trẻ em thực hiện các dự án liên quan đến các vấn đề thực tế, từ đó phát triển kỹ năng tư duy toán học và các kỹ năng khác.

Đặc điểm của phương pháp Project-Based Learning

• Học tập gắn liền với thực tế: Trẻ học qua việc giải quyết các vấn đề thực tế, giúp họ thấy rõ ý nghĩa và ứng dụng của toán tư duy trong cuộc sống hàng ngày.
• Phát triển kỹ năng toàn diện: Ngoài toán học, trẻ còn phát triển các kỹ năng quan trọng khác như tư duy phản biện, làm việc nhóm, quản lý thời gian, và kỹ năng giao tiếp.
• Khuyến khích sự sáng tạo và tự chủ: Trẻ có cơ hội tự do sáng tạo và tự chủ trong việc thực hiện dự án, từ đó phát triển tính tự lập và sự tự tin.
• Tích hợp nhiều môn học: PBL không chỉ giới hạn ở môn toán mà còn tích hợp các môn học khác như khoa học, ngôn ngữ, và nghệ thuật, giúp trẻ có cái nhìn toàn diện và liên môn.

Ưu điểm của phương pháp Project-Based Learning

• Phát triển kỹ năng tư duy toàn diện: PBL không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng học toán tư duy mà còn giúp phát triển các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.
• Khuyến khích sự sáng tạo và tự lập: Trẻ được khuyến khích tự do sáng tạo và tự lập trong quá trình thực hiện dự án, từ đó phát triển tính tự lập và sự tự tin.
• Học tập gắn liền với thực tế: Trẻ học qua việc giải quyết các vấn đề thực tế, giúp họ thấy rõ ý nghĩa và ứng dụng của toán học trong cuộc sống hàng ngày.
• Tích hợp nhiều môn học: PBL không chỉ giới hạn ở môn toán mà còn tích hợp các môn học khác như khoa học, ngôn ngữ, và nghệ thuật, giúp trẻ có cái nhìn toàn diện và liên môn.

Phương pháp Project-Based Learning mang lại nhiều lợi ích vượt trội trong việc dạy toán tư duy, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện và ứng dụng các kỹ năng toán học vào cuộc sống thực tế. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hỗ trợ từ phía giáo viên và phụ huynh để đạt hiệu quả cao nhất.

Xem thêm:

• 5 lý do trẻ nên học Toán Tư Duy từ sớm
• Top 5 kinh nghiệm chọn trung tâm Toán Tư Duy chất lượng
• Bộ câu hỏi ôn tập Toán Tư Duy độc quyền từ Sylvan Learning Việt Nam