Các chủ đề hoạt động STEM học đường dưới đây đã giúp khá nhiều thầy cô có cách truyền tải thông tin đến học sinh tốt hơn. Nhờ mục tiêu rõ ràng, nhiều hình thức đa dạng,…trẻ sẽ thêm hào hứng mỗi khi đến với bài giảng mới. Tin rằng các gợi mở sau sẽ không làm quý thầy cô lãng phú thời gian vô ích!
Mục tiêu của các hoạt động STEM học đường tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay
Các hoạt động theo định hướng giáo dục STEM trong trường phổ thông nhằm mục tiêu giúp học sinh có thói quen tư duy logic. Cũng từ đây, trẻ biết kết nối các kiến thức đã học trong giáo dục STEM trong nhà trường phổ thông để giải quyết vấn đề cụ thể.
Thông qua đó, khả năng sáng tạo được củng cố, bồi dưỡng. Đồng thời, phương pháp đào tạo kể trên còn giúp trẻ định hướng tốt hơn về nghề nghiệp của mình sau khi rời ghế nhà trường THPT. Cụ thể bao gồm:
Các hoạt động STEM giúp học sinh phát triển năng lực đặc thù của các môn học
Mục tiêu cốt yếu của các hoạt động STEM là giúp học sinh phát huy năng lực liên quan đến 4 môn học cơ bản bao gồm: Toán học, Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật.
Từ đây, trẻ biết vận dụng các kiến thức được học vào thực tế để giải quyết vấn đề. Thông qua các hoạt động này, học sinh biết tận dụng triệt để công nghệ để hỗ trợ cho các môn học khác. Từ đây, các em chủ động tìm hiểu, trau dồi kiến thức để hoàn thiện năng lực tốt hơn.
Giúp học sinh sở hữu những năng lực thiết yếu trong thời đại mới
Lối học vẹt, nhớ suông sẽ dần được thay thế bằng sự chủ động khi giáo dục STEM đến với học đường. Mặt khác, trẻ còn có thể phát triển tốt hơn các năng lực cần thiết trong thế kỷ 21.
Đó là:
- Kỹ năng phản biện, phê phán.
- Năng lực kết nối, hợp tác, làm việc nhóm để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
- Năng lực thích nghi với môi trường mới tốt hơn để thêm tự tin trước mỗi thay đổi.
Hoạt động STEM giúp học sinh nhận ra nghề phù hợp với mình
Chưa dừng lại ở đó, các hoạt động STEM còn giúp trẻ nhận ra đam mê, sở thích của mình nằm ở đâu, lĩnh vực gì. Qua đây, học sinh có định hướng trau dồi kiến thức, học tập chuyên sâu để sớm vượt qua các kỳ thi tiếp theo.
Đồng thời, STEM còn giúp xã hội có được lực lượng lao động tương lai có năng lực, phẩm chất. Đây là những yếu tố nền tảng để xây dựng và phát triển đất nước thêm giàu mạnh, văn minh.
Các chủ đề hoạt động STEM học đường giúp khơi dậy đam mê ở trẻ
Thực tế cho thấy, hoạt động STEM mang lại nhiều ý nghĩa với trẻ ở vấn đề này. Cụ thể phải kể đến như:
- Giúp trẻ có cơ hội giới thiệu đến thầy cô/bạn bè kết quả học tập vượt trội của mình. Từ đó, học sinh thêm tự tin và có động lực để trau dồi kiến thức chuyên sâu hơn nữa.
- Tạo ra cơ hội giao lưu, trao đổi thông tin giữa các nhóm học sinh. Nhờ vậy, các em có thêm nhiều ý tưởng hay để vận dụng kiến thức đã học được vào thực tiễn hiệu quả hơn. Đây cũng là cách cạnh tranh lành mạnh giúp trẻ thêm nỗ lực hơn nữa trong học tập.
- Các hoạt động STEM được diễn ra còn góp phần lan tỏa phương pháp học ý nghĩa này đến với nhiều đơn vị hơn nữa. Đồng thời, chính đội ngũ giáo viên cũng nhận ra được vai trò của hình thức dạy học kể trên.
Ngoài ra, các hoạt động ngoại khóa STEM còn trở thành sân chơi trí tuệ cho học sinh. Tại đây, trẻ có cơ hội vận dụng kiến thức vào thức tế. Đồng thời cách này còn khơi dậy niềm đam mê nghiên cứu khoa học ở đối tượng kể trên.
Tóm lại, chủ đề hoạt động STEM học đường rất cần thiết. Phương pháp kể trên sẽ giúp các công dân tương lai có được tri thức, kỹ năng để tự tin đón nhận cơ hội/thách thức đang chờ.
Nhờ vậy, đất nước cũng phát triển và giàu mạnh, văn minh hơn. Đây là cách để giúp Việt Nam tránh xa nguy cơ tụt hậu, đi sau các nước khác trên thế giới.
Xem thêm: Top 8 lợi ích của mô hình giáo dục STEM
5 hoạt động chính trong cấu trúc bài học STEM trong nhà trường Phổ thông
Cấu trúc của bài học STEM trong nhà trường phổ thông được triển khai thông qua 5 hoạt động chính sau đây:
Hoạt động 1: Xác định vấn đề và yêu cầu của giáo viên
Ở mỗi bài học, thầy cô thiết kế giáo án chi tiết. Nội dung bài giảng sẽ đặt ra yêu cầu để học sinh xác định vấn đề trọng tâm cần giải quyết.
Với những tiêu chí rõ ràng, từ đây thầy cô biết cách đánh giá năng lực, mức độ tiếp nhận kiến thức của học sinh một cách khách quan.
Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức thực tế và đề xuất giải pháp
Nghiên cứu các hoạt động thực tế và đề xuất giải pháp cũng là một trong những hoạt động chính của giáo dục STEM.
Từ đây, tư duy logic của học sinh được củng cố, phát triển. Nhờ thế, khả năng liên kết thông tin, kiến thức đã học được cũng được phát huy mạnh mẽ.
Hoạt động 3: Trình bày và thảo luận
Hoạt động và trình bày và thảo luận trong giáo dục STEM thường được triển khai khi:
- Trình bày và thảo luận các phương án thiết kế theo yêu cầu.
- Sử dụng kiến thức đã học được để giải thích, chứng minh các hiện tượng thực tế.
- Chứng minh một mệnh đề/hiện tượng bằng những nội dung đã học được.
- Chọn phương án tốt nhất và hoàn thiện trong trường hợp có nhiều phương án cùng được đưa ra.
Hoạt động 4: Chế tạo, thiết kế
Ngoài ra, các hoạt động chế tạo, thiết kế cũng thường được yêu cầu trong các giờ học STEM. Nhờ vậy, học sinh vận dụng kiến thức vào thực tế tốt hơn.
Mặt khác, thông qua đó, sự kết nối kiến thức liên môn cũng trở nên có hiệu quả hơn.
Cụ thể phải kể đến như:
- Hoạt động thiết kế sản phẩm theo yêu cầu.
- Hoạt động điều chỉnh thiết kế trong quá trình hoàn thiện.
- Hoạt động thử nghiệm và đánh giá trong quá trình chế tạo.
Hoạt động 5: Nghiệm thu
Sau khi thiết kế, chế tạo các sản phẩm theo yêu cầu, học sinh được yêu cầu đánh giá, nghiệm thu. Các hoạt động ở mục này có thể kể đến như:
- Hoạt động quan sát và đánh giá sản phẩm so với tiêu chí ban đầu đề ra.
- Hoạt động nêu phương án phù hợp để điều chỉnh, cải thiện giúp sản phẩm tốt hơn.
- Hoạt động trao đổi, thảo luận, đề xuất, rút ra bài học sau khi cùng kết hợp
3 hình thức tổ chức hoạt động STEM học đường
Hoạt động STEM ở học đường hiện được triển khai với 3 hình thức sau đây:
Thiết kế bài giảng các môn khoa học theo phương pháp giáo dục STEM
Căn cứ vào nội dung các môn được triển khai theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thầy cô sẽ thiết kế giáo án phù hợp theo chương trình giáo dục theo định hướng STEM.
Tức giáo viên xây dựng phương pháp dạy học liên môn. Từ đây, kiến thức sẽ được khéo léo lồng ghép, tích hợp để trẻ tiếp cận dễ dàng.
Song song với đó, học sinh sẽ được hướng dẫn để chủ động hơn trong quá trình tìm hiểu thông tin. Cụ thể:
- Trẻ được yêu cầu nghiên cứu các thông tin trong sách giáo khoa, tài liệu có sẵn.
- Trẻ được hướng dẫn để vận dụng các kiến thức cơ bản vào thực tiễn.
- Học sinh có quyền quyết định lựa chọn giải pháp giải quyết vấn đề.
- Người học tham gia thực hành, thiết kế, chế tạo, thử nghiệm để có được báo cáo như yêu cầu của giáo viên.
- Học sinh tham gia chia sẻ, thảo luận nhóm, cùng hợp tác để hoàn thành bài tập theo hướng dẫn.
Ngoài ra, các hình thức tổ chức hoạt động STEM nên linh động và đa dạng. Nhờ thế học sinh có hứng thú, bị lôi cuốn vào nội dung mỗi bài học. Khi chủ động tiếp nhận, kiến thức học được sẽ ngấm sâu hơn vào đầu trẻ.
Tổ chức các buổi trải nghiệm STEM
Trải nghiệm STEM trong học đường khá đa dạng. Nó được thực hiện dưới hình thức các câu lạc bộ hoặc các buổi trải nghiệm thực tế. Thông qua môi trường này, học sinh có cơ hội:
- Tham gia các hoạt động nghiên cứu phù hợp với năng lực và đúng với sở thích của mình.
- Học sinh tự nguyện tham gia cuộc thi/cuộc nghiên cứu khoa học mà nhà trường/lớp phát động.
- Được tận mắt chiêm ngưỡng, quan sát các mô hình, thí nghiệm ảo.
- Được chia sẻ và hỗ trợ học tập/nghiên cứu bằng các phần mềm ảo, các công cụ liên quan.
Từ đây, trẻ có cái nhìn thực tế, cụ thể hơn về ứng dụng của kiến thức đã học được trong thực tế. Mặt khác, hình thức kể trên tạo ra môi trường học tập và tiếp nhận kiến thức một cách sinh động. Do đó, hiện tượng trẻ cảm thấy nhàm chán, khó tiếp thu sẽ được cải thiện đáng kể.
Phát động cuộc thi chuyên đề giáo dục STEM / nghiên cứu khoa học kỹ thuật
Hình thức tổ chức các cuộc thi chuyên đề giáo dục STEM hay nghiên cứu khoa học hướng tới đối tượng là trẻ có năng lực, sở thích và hứng thú với các hoạt động kể trên.
Thông qua đây, học sinh có thể:
- Trải nghiệm thực tế hoạt động STEM hiệu quả, sinh động hơn.
- Giúp thầy cô/nhà trường phát hiện ra học sinh có năng lực, sở thích đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Từ đó, giáo viên có phương pháp đào tạo, bồi dưỡng để phát triển các năng lực này tốt hơn nữa.
- Các nghiên cứu khoa học còn được triển khai dưới hình thức giáo viên đưa đề tài. Sau đó yêu cầu nhóm từ 2 học sinh trở lên kết hợp hoàn thiện. Qua đây, trẻ học được kỹ năng kết nối, giao tiếp, làm việc nhóm.
Hơn thế nữa, hình thức kể trên còn tạo nền tảng để trẻ biết được quy trình/các bước khi tham gia vào các cuộc thi nghiên cứu khoa học với quy mô lớn hơn.
Đồng thời từ đây, đam mê nghiên cứu và sáng tạo cũng được khởi động. Nhờ đó giúp trẻ nhận rõ được mình thích gì, mạnh ở điểm nào để phát huy.
7 bước thiết kế chủ đề hoạt động STEM học đường
7 bước sau đây sẽ giúp thầy cô dễ dàng thiết kế chủ đề hoạt động STEM học đường. Cụ thể phải kể đến bao gồm:
Bước 1: Xác định đối tượng, chủ đề STEM
Đối tượng của STEM là học sinh ở các cấp độ từ tiểu học đến THPT. Mỗi lứa tuổi có những đặc điểm tâm sinh lý riêng biệt.
Vì thế, giáo viên cần nắm rõ các đặc trưng cơ bản của từng độ tuổi. Cách này giúp bạn xây dựng giáo án phù hợp dễ dàng hơn.
Mỗi hoạt động STEM sẽ hướng vào một chủ đề nhất định. Thầy cô cần xác định rõ ngay từ khi lên ý tưởng thiết kế bài giảng. Nhờ vậy quá trình giảng dạy thêm dễ dàng và đạt hiệu quả cao.
Bước 2: Đặt vấn đề thực tế
Quá trình đặt vấn đề của các hoạt động STEM giúp học sinh được dẫn dắt một cách khéo léo. Nhờ thế trẻ hào hứng và chủ động tiếp nhận các yêu cầu/kiến thức hơn.
Bước 3: Định hướng ý tưởng của chủ đề, hệ thống hóa kiến thức sử dụng trong hoạt động STEM
Mục tiêu của hoạt động STEM là kết nối kiến thức liên môn. Do đó, thầy cô cần biết cách định hướng ý tưởng và hệ thống hóa thông tin.
Nhờ thế, kiến thức của các môn STEM được kết hợp khéo léo, dễ hiểu.
Bước 4: Xây dựng mục tiêu cụ thể
List ra các mục tiêu cụ thể sẽ giúp thầy cô có thang đo đánh giá năng lực của học sinh tốt hơn sau. Vì thế, người hướng dẫn cần xây dựng các tiêu chí, mục tiêu trước khi triển khai.
Bước 5: Chuẩn bị cho buổi hoạt động STEM
Càng chuẩn bị kỹ lưỡng thì buổi hoạt động STEM càng diễn ra suôn sẻ, thuận lợi. Do vậy, thầy cô nên hình dung sẵn cần dụng cụ gì, triển khai như thế nào,…nhằm giúp các hạng mục như kế hoạch được thực hiện dễ dàng.
Bước 6: Xây dựng quy trình thực hiện hoạt động STEM
Hoạt động STEM sẽ diễn ra đúng như kế hoạch đã định trước dễ dàng hơn khi đi theo một quy trình cụ thể.
Thầy cô nên hình dung rõ các bước để chủ động điều khiển, dẫn dắt buổi trải nghiệm đúng hướng.
Bước 7: Báo cáo kết quả
Cuối cùng, sau hoạt động STEM, thầy cô cần hoàn thiện báo cáo. Nội dung này thể hiện rõ đã đạt được gì, chưa chuẩn ở điểm nào. Từ đó, chúng ta đánh giá về kết quả của buổi trải nghiệm.
Đồng thời cách này giúp bạn có thêm kinh nghiệm để chuẩn bị tốt hơn cho các hoạt động STEM học đường sau đó.
Xem thêm:
- 12 bước thiết kế giáo án STEM hiệu quả: Có thể bạn chưa biết
- Giáo dục STEM cho học sinh tiểu học: Những điều cần biết
- Giáo dục STEM THCS: Phương pháp và nguồn lực học tập thế nào thì phù hợp?
- Tài liệu tập huấn STEM của Bộ Giáo dục Đào tạo
Vừa rồi là những chia sẻ giúp quý thầy cô biết thiết kế chủ đề hoạt động STEM đúng hướng. Mong rằng các gợi mở kể trên giúp bạn thêm ý tưởng hay để mang lại nhiều thay đổi tích cực cho học sinh. Đừng quên theo dõi thêm những thông tin hữu ích trên chuyên trang để có thêm nhiều ý tưởng thiết kế chủ đề hoạt động STEM học đường bạn nhé!
HẤP THU KIẾN THỨC, CHỦ ĐỘNG HỌC TẬP