Dạy phonics (ngữ âm) được coi là nền tảng để học đọc và phát âm tiếng Anh cho trẻ em. Những kiến thức về ngữ âm thường được phân bổ một cách có hệ thống để dạy cho trẻ ở từng lứa tuổi, từng giai đoạn.
Vậy, trẻ ở bậc tiểu học thường học những kiến thức nào trong Phonics? Đồng thời, dạy Phonics cho trẻ tiểu học như thế nào cho phù hợp và hiệu quả? Giải đáp ngay thông qua bài viết dưới đây của Sylvan Learning Việt Nam, bạn nhé!
Dạy đọc và phonics cho trẻ tiểu học: Nhiều hoạt động hơn
So với bậc mẫu giáo, trẻ ở bậc tiểu học sẽ cần tiếp nhận lượng kiến thức về Phonics nhiều hơn và có phần khó hơn. Trên thực tế, dạy Phonics cho trẻ em có thể chia ra làm năm giai đoạn. Trong đó, giai đoạn đầu tiên là luyện nghe các âm vị một cách tự nhiên và bắt chước chúng thì được dạy cho trẻ ở bậc mẫu giáo.
Và hẳn nhiên, tiếp nối sau đó, trẻ ở bậc tiểu học sẽ bắt đầu với giai đoạn thứ hai của việc học Phonics. Đây là khi bạn cần dạy trẻ về tất cả các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Anh, bao gồm tên của từng chữ cái và âm vị phổ biến của chúng. Ví dụ: bạn dạy trẻ về chữ cái “c” với âm nặng trong từ “cup” và âm nhẹ trong từ “ice”.
Dạy Phonics cho trẻ tiểu học cũng cần giới thiệu đến trẻ âm ngắn của từng nguyên âm (a, e, i, o và u) – như trong các từ: “hat”, “pet”, “dip”, “pot”, “mug”.
Trẻ tiểu học sẽ học gì với phonics?
Như đã nói ở trên, dạy Phonics cho trẻ tiểu học “nâng cao” hơn so với trẻ mẫu giáo. Kết thúc học Phonics ở cấp bậc mẫu giáo, trẻ đã có thể biết không ít về ngữ âm, biết cách đọc những từ ngắn và đơn giản.
Dựa trên những kiến thức căn bản về ngữ âm đó, trẻ ở bậc tiểu học sẽ tiếp tục học thêm nhiều kiến thức mới về Phonics, không chỉ ở giai đoạn hai mà sẽ hoàn thành hết cả giai đoạn ba, giai đoạn bốn và giai đoạn năm của việc học Phonics. Cụ thể:
Giai đoạn ba, chú trọng dạy cho trẻ về những chữ cái cuối cùng trong bảng chữ cái tiếng Anh – những chữ cái ít phổ biến. Ví dụ như “x” và “j”. Đồng thời, với giai đoạn này, trẻ cũng cần thành thạo về các âm ghép (cặp chữ cái đứng cạnh nhau tạo thành 1 âm), như ‘sh’, ‘th’, ‘ai’, ‘ee’, ‘igh’ ‘oa’ và ‘oo’.
Giai đoạn bốn, dạy Phonics cho trẻ tiểu học về những từ có hai hoặc nhiều phụ âm cùng nhau (stop, dust, stamp, splash, etc).
Trải qua cả 4 giai đoạn, kỹ năng đọc tiếng Anh của trẻ sẽ tiến bộ rõ hơn. Trẻ không còn quá khó khăn khi phải đọc những từ vựng tiếng Anh mới. Nếu trong các giai đoạn trước, trẻ học mỗi âm vị cho một chữ cái tiếng Anh và phát hiện ra ‘ai’ khi đọc tạo ra âm thanh như ‘ay’, và ‘oa’ tạo ra âm thanh như ‘oh’, thì ở giai đoạn thứ năm, trẻ sẽ được học những trường hợp khác cũng tạo ra âm “ay”. Ví dụ như ‘ay’ như trong từ “day”, hoặc “ey” như trong từ “they”.
Đặc biệt, dạy Phonics cho trẻ tiểu học mở rộng cách phát âm khác nhau cho một số chữ cái hoặc nhóm chữ cái mà trẻ từng học. Đây là lúc trẻ biết được rằng chữ cái ‘c’ có thể phát ra âm thanh nhẹ nhàng trong các từ như “ice”, “city”; hay chữ cái ‘g’ có thể phát ra âm thanh mềm mại trong một từ, như “giant”. Trẻ đồng thời cũng học được việc các chữ cái ‘ea’ phát âm giống như ‘ee’ trong từ “bead”, nhưng lại giống như “eh” trong từ “head”.
Bí quyết tạo hứng thú khi dạy phonics cho trẻ tiểu học
Một số bí quyết nhỏ dưới đây bạn có thể áp dụng để trẻ vui thích khi dạy Phonics cho trẻ tiểu học:
- Khuyến khích trẻ đọc tiếng Anh nhiều hơn, dựa trên sở thích của trẻ như tạp chí, truyện, sách, v.v. Cùng trẻ đọc và luyện tập về ngữ âm trong tài liệu đó.
- Giới hạn và tập trung bài giảng về ngữ âm trong khoảng thời gian thích hợp. Với trẻ nhỏ thì những buổi học ngắn và vui vẻ vẫn tốt, có hiệu quả hơn những buổi học dài và khó.
- Động viên trẻ thực hành đọc và áp dụng các kỹ năng về ngữ âm trong tình huống thực tế. Nếu trẻ yêu thích nấu ăn, hãy để trẻ giúp bạn đọc công thức nấu ăn bằng tiếng Anh hoặc để trẻ tự tìm hiểu, khám phá những thông tin về mẹo làm đẹp, mẹo chăm sóc thú cưng bằng tiếng Anh trên internet.
- Trong quá trình dạy Phonics cho trẻ tiểu học, sáng tạo những trò chơi thú vị đan xen trong bài học. Ví dụ như sử dụng flashcards (thẻ nhớ) đố trẻ tìm những âm giống nhau trong một bài thơ, đoạn văn,…
Bộ sưu tập sách dạy phonics cho trẻ tiểu học
Week-by-Week Phonics Packets
Week-by-Week Phonics Packets nhắm đến các đối tượng là trẻ em tiểu học cần học Phonics tiếng Anh một cách hiệu quả. Cuốn sách này bao gồm những nội dung như câu đố nhận dạng cấu trúc từ tiếng Anh, vần điệu của từ, mẩu chuyện ngắn, tìm từ, câu tiếng Anh có sự xáo trộn, sắp xếp từ,… Week-by-Week Phonics Packets vừa thích hợp làm tài liệu giảng dạy Phonics cho trẻ tiểu học vừa giống như một cuốn bài tập để trẻ có thể luyện tập về ngữ âm.
Pete the Cat Phonics Box
Bộ sách Pete the Cat Phonics Box bao gồm 12 cuốn lẻ là lựa chọn tuyệt vời cho trẻ học đọc tiếng Anh và ngữ âm tại nhà. Được chuyên gia về ngữ âm đánh giá cao, 12 cuốn sách ngắn trong bộ sách đủ màu sắc này có các ví dụ lặp lại về các nguyên âm ngắn và dài cùng các từ tiếng Anh thông dụng. Mỗi câu chuyện đơn giản trong bộ sách này được thiết kế để dạy trẻ em cách đọc tiếng Anh thành thạo trong khi vui chơi cùng Pete the Cat.
Oxford Phonics World 1-5
Oxford Phonics World 1-5 là bộ giáo trình tiếng Anh 5 mức độ được giới chuyên môn đánh giá cao về tính hiệu quả và chất lượng. Với sự thiết kế khoa học và bài bản, Oxford Phonics World là một trong những bộ sách ngữ âm hoàn chỉnh nhất bởi nó có vô số các hoạt động thú vị để kích thích trẻ nhớ từ và nhuần nhuyễn trong phát âm.
Những nội dung có trong Oxford Phonics World bao gồm: hơn 150 ngữ âm được thể hiện qua các nhân vật hoạt hình thân thiện và dễ thương. Cùng với đó là những bài hát ngắn, vần điệu tiếng Anh và các trò chơi kích thích trẻ khám phá mối liên hệ giữa ngữ âm và chữ cái.
Oxford Phonics World Readers Level 1-5
Oxford Phonics World Readers (Level 1-5) là bộ sách đọc tiếng Anh bổ trợ cho bộ Oxford Phonics World (đã đề cập ở trên). 5 levels của bộ sách này bao gồm 15 cuốn sách lẻ. Tương ứng mỗi level là 3 cuốn.
Với trẻ nhỏ học Phonics thì Oxford Phonics World Readers (Level 1-5) là một công cụ cực hữu ích, giúp trẻ luyện tập ngữ âm với những câu truyện ngắn, phù hợp với từng giai đoạn học của trẻ. Điểm đáng chú ý của bộ sách này là sau mỗi truyện đều có phần bài tập đọc hiểu và điền từ tương ứng.
First Little Readers Level A-F
Nhắc đến những tựa sách hữu ích cho việc học đọc và dạy Phonics cho trẻ em tiểu học thì không thể bỏ qua First Little Readers. Đây là bộ sách với những nội dung hấp dẫn được bố trí theo cấp độ từ A-F bao gồm những câu chuyện ngắn nhưng gần gũi với trẻ em để luyện đọc tiếng Anh. First Little Readers phù hợp cho trẻ ở bậc tiểu học từ 5-8 tuổi. Đặc biệt, hầu hết các trang truyện trong First Little Readers đều chỉ có một dòng, lặp đi lặp lại giúp trẻ dễ dàng đọc hay phát âm.
Trên đây là những thông tin chung về dạy Phonics cho trẻ tiểu học. Dạy Phonics hay đọc tiếng Anh cho trẻ ở cấp bậc tiểu học cần mở rộng và nâng cao lượng kiến thức về ngữ âm hơn so với trẻ ở cấp bậc mẫu giáo. Với hệ thống kiến thức về dạy Phonics cho trẻ tiểu học, trẻ hoàn toàn có khả năng thành thạo ngữ âm để đọc, phát âm những từ tiếng Anh thông dụng nhất.
